Thay Dầu hộp số tuần hoàn là gì? Có nên áp dụng không?

Hộp số tự động là bộ phận đóng vai trò điều phối sức kéo và tốc độ của xe, hoạt động dựa trên nguyên lý thủy lực. Trong đó, dầu hộp số chính là môi chất trung gian giúp truyền lực, bôi trơn, làm mát và bảo vệ các chi tiết bên trong khỏi mài mòn và quá nhiệt.

Nếu được thay đúng cách và đúng thời điểm, dầu sẽ giúp duy trì hiệu suất làm việc ổn định và kéo dài tuổi thọ của hệ thống truyền động. Ngược lại, thay sai kỹ thuật hoặc để dầu quá cũ có thể dẫn đến hiện tượng trượt số, giật số, thậm chí hỏng cả cụm điều khiển với chi phí sửa chữa rất cao.

Vậy có nên thay dầu hộp số theo phương pháp tuần hoàn không? Cùng VATS – garage chuyên hộp số tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Thay dầu hộp số tuần hoàn là gì?

Thay dầu hộp số tự động tuần hoàn, hay còn gọi là flush dầu hộp số, là phương pháp sử dụng máy chuyên dụng để thay gần như toàn bộ lượng dầu cũ ra khỏi hệ thống truyền động. Thiết bị này bơm dầu mới vào và đồng thời hút dầu cũ ra theo nguyên lý tuần hoàn khép kín. Nhờ đó, không chỉ phần dầu trong các-te được thay thế mà cả lượng dầu nằm sâu trong bộ biến mô, két làm mát dầu và đường ống thủy lực cũng được làm sạch gần như hoàn toàn.

So với cách thay dầu truyền thống chỉ xả một phần dầu đáy, phương pháp này giúp làm sạch hệ thống một cách toàn diện hơn, đặc biệt phù hợp với những xe chưa từng thay dầu sau nhiều năm sử dụng. Tuy nhiên, do cần đến thiết bị chuyên biệt và lượng dầu thay thế nhiều hơn, chi phí cũng như thời gian thực hiện sẽ cao hơn.

2. Nguyên lý hoạt động của thay dầu tuần hoàn

Không giống như phương pháp xả đáy đơn thuần, kỹ thuật thay dầu tuần hoàn hoạt động theo cơ chế ép – hút đồng thời, giúp làm sạch gần như toàn bộ lượng dầu cũ bên trong hệ thống truyền động. 

Máy thay dầu chuyên dụng đóng vai trò trung gian, vừa đưa dầu mới vào, vừa rút dầu cũ ra theo dòng tuần hoàn khép kín. Quá trình này được thực hiện khi xe đang khởi động không tải, đảm bảo dầu lưu thông khắp các chi tiết bên trong.

Việc kiểm soát áp suất và lưu lượng dầu được thực hiện liên tục để tránh gây sốc cho các van thủy lực hoặc bộ biến mô. Nhờ vậy, toàn bộ hệ thống như van điều khiển, piston, clutch và két làm mát đều được rửa sạch dầu cũ một cách an toàn.

Thay dầu nhớt hộp số tuần hoàn

Cơ chế vận hành diễn ra như sau:

• Khởi động động cơ để hệ thống truyền lực bắt đầu làm việc ở chế độ không tải.
• Máy thay dầu vận hành, đồng thời bơm dầu mới vào và hút dầu cũ ra, tạo thành dòng chảy tuần hoàn khép kín.
• Dầu mới luân chuyển qua toàn bộ hệ thống truyền động, bao gồm bộ biến mô, valve body, ly hợp, piston và kênh dẫn dầu.
• Dầu cũ theo dòng hồi được máy hút ngược ra và chứa trong bình dầu thải.
• Quá trình này tiếp tục diễn ra đến khi dầu hồi ra có màu trong như dầu mới – dấu hiệu hệ thống đã được làm sạch gần như tuyệt đối.

3. Khi nào nên  và không nên thay dầu tuần hoàn

Không phải lúc nào phương pháp thay dầu tuần hoàn cũng là lựa chọn phù hợp. Tùy vào tình trạng xe, số km đã sử dụng, đặc điểm vận hành và trạng thái dầu hiện tại, chủ xe cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định áp dụng. 

Việc hiểu rõ các trường hợp nên và không nên flush sẽ giúp bạn tránh được những rủi ro không đáng có và tối ưu hiệu quả bảo dưỡng cho hệ thống truyền động.

3.1. Trường hợp nên áp dụng thay dầu tuần hoàn

Việc thay dầu bằng phương pháp tuần hoàn không chỉ đơn thuần là làm sạch, mà còn là cách chăm sóc toàn diện cho hệ thống truyền động khi nó đã vận hành trong điều kiện khắc nghiệt hoặc tích tụ nhiều cặn bẩn bên trong. 

Khi nào cần thay dầu hộp số

Những tình huống dưới đây là thời điểm lý tưởng để cân nhắc áp dụng kỹ thuật này:

• Xe đã chạy hơn 60.000 km nhưng chưa từng thay dầu nên lượng dầu cũ tồn đọng nhiều trong hệ thống cần được làm sạch triệt để
• Xe thường xuyên vận hành trong điều kiện nóng nực kẹt xe hay leo dốc khiến dầu nhanh xuống cấp và sinh cặn bẩn
• Quan sát thấy dầu chuyển màu sẫm hoặc có mùi khét nhẹ nhưng xe vẫn vận hành ổn định thì nên thực hiện flush để phòng ngừa lỗi lớn
• Muốn chuyển sang loại dầu cao cấp hơn cần thay toàn bộ dầu cũ để tránh trộn lẫn làm giảm hiệu quả bôi trơn

3.2. Trường hợp không nên áp dụng

Ngược lại, trong một số tình huống nhất định, việc thay dầu tuần hoàn có thể gây phản tác dụng nếu hệ thống truyền lực đang gặp trục trặc tiềm ẩn hoặc điều kiện kỹ thuật không cho phép. Cụ thể như sau:

• Hệ thống truyền động đã có dấu hiệu giật số trượt số hoặc báo lỗi thì không nên flush vì có thể khiến tình trạng tệ hơn
• Dầu cũ quá bẩn đổi màu đen đục hoặc có mạt kim loại cho thấy hệ thống đã tổn thương cần sửa trước thay vì bơm dầu mới vào
• Xe đời cũ hoặc không tương thích với máy thay dầu tuần hoàn có thể không chịu được áp lực dòng chảy hoặc thiếu cổng kết nối phù hợp

4. Những lưu ý khi thay dầu hộp số tuần hoàn

Phương pháp thay dầu tuần hoàn tuy hiệu quả nhưng cũng đòi hỏi kỹ thuật chính xác và điều kiện xe phù hợp. Để đảm bảo an toàn cho hệ thống truyền động, bạn cần đặc biệt lưu ý những điểm sau trước khi thực hiện flush.

4.1. Kiểm tra tình trạng hộp số trước khi flush

Trước khi thay dầu bằng phương pháp tuần hoàn, cần xác định xem hệ thống còn hoạt động ổn định hay đã có dấu hiệu hư hại bên trong

• Xe có hiện tượng giật mạnh khi chuyển số khiến quá trình flush dễ làm tình trạng trầm trọng hơn
• Hệ thống vào số chậm trễ hoặc bị trượt số chứng tỏ bộ ly hợp hoặc thủy lực đã có vấn đề cần sửa chữa trước
• Nếu xuất hiện tiếng hú lạ hoặc đèn báo lỗi hộp số sáng liên tục thì không nên tiến hành flush ngay lập tức

thì không nên tiến hành flush ngay, vì có thể làm trầm trọng thêm tình trạng do sự thay đổi áp suất hoặc làm bong cặn trong mạch dầu, gây tắc nghẽn van thủy lực.

4.2. Không flush nếu dầu quá bẩn hoặc có mạt kim loại

Khi dầu đã ở trạng thái xuống cấp nghiêm trọng thì phương pháp tuần hoàn không còn an toàn

• Dầu đổi màu đen đục hoặc có mùi khét nặng cho thấy các chi tiết bên trong đang bị ma sát và tạo ra nhiệt
• Phát hiện mạt kim loại nhỏ lẫn trong dầu là dấu hiệu hệ thống đã bị tổn thương cần tháo rời và xử lý cơ khí trước
• Trong trường hợp này nên vệ sinh các-te thay lọc dầu và kiểm tra tổng thể trước khi tính đến việc thay mới toàn bộ dầu

4.3. Dùng đúng loại dầu hộp số theo tiêu chuẩn của hãng

Dầu thay thế không chỉ cần đúng dung tích mà còn phải đảm bảo đúng mã tiêu chuẩn kỹ thuật của từng hãng xe

• Mỗi dòng xe có yêu cầu riêng về chuẩn dầu như ATF DW-1 của Honda hay ATF WS của Toyota
• Dùng sai loại dầu có thể làm trượt số mòn lá côn hoặc gây rối loạn trong hệ thống điều khiển áp lực
• Không nên pha trộn nhiều loại dầu khác nhau vì có thể làm thay đổi đặc tính của dầu gốc

4.4. Sử dụng máy thay dầu chất lượng và kiểm soát áp lực

Không phải garage nào cũng có thiết bị đủ chất lượng để thực hiện phương pháp tuần hoàn an toàn

• Máy cần có khả năng kiểm soát áp lực bơm và hút giúp dòng chảy dầu ổn định và không gây sốc
• Cần trang bị van an toàn tự ngắt khi áp lực vượt mức tránh làm hư phớt hoặc nứt các chi tiết kín
• Quan trọng nhất là máy phải đồng bộ được lưu lượng dầu với nhịp hoạt động của hệ thống truyền động

4.5. Không thay quá nhiều lần trong thời gian ngắn

Việc thay dầu tuần hoàn chỉ nên thực hiện đúng chu kỳ hoặc khi thật sự cần thiết để tránh ảnh hưởng tới các chi tiết bên trong

• Flush quá thường xuyên có thể làm thay đổi áp lực dầu đột ngột gây mòn phớt hoặc làm mỏng lớp bôi trơn tự nhiên
• Xe đã cũ hoặc từng bị can thiệp kỹ thuật nên được kiểm tra kỹ trước khi lên lịch thay dầu định kỳ
• Thay liên tục trong thời gian ngắn dễ làm mất ổn định hệ thống vốn đang “quen” với loại dầu cũ

4.6. Cần có kỹ thuật viên có kinh nghiệm giám sát trực tiếp

Dù có thiết bị tốt đến đâu thì kỹ thuật viên vẫn là yếu tố quyết định sự an toàn của quá trình thay dầu tuần hoàn

• Người có kinh nghiệm sẽ biết cách theo dõi áp suất dòng chảy màu dầu ra và phản ứng của hộp số theo thời gian
• Khi có dấu hiệu bất thường kỹ thuật viên giỏi có thể xử lý kịp thời tránh sự cố phát sinh
• Việc giám sát sai cách hoặc để máy vận hành tự động quá lâu có thể gây hỏng hóc không thể phục hồi

5. Chi phí thay dầu hộp số tuần hoàn

Chi phí cho việc thay dầu hộp số bằng phương pháp tuần hoàn thường cao hơn so với cách thay truyền thống. Nguyên nhân là do lượng dầu cần dùng nhiều hơn, đồng thời quá trình này yêu cầu sử dụng máy móc chuyên dụng và kỹ thuật viên có kinh nghiệm giám sát trực tiếp. 

Tuy nhiên, đây là khoản đầu tư xứng đáng nếu bạn muốn đảm bảo hệ thống truyền động hoạt động ổn định lâu dài và được làm sạch toàn diện.

• Mức chi phí trung bình thường cao hơn khoảng 1.5 đến 2 lần so với thay dầu kiểu xả đáy thông thường
• Đối với các dòng xe phổ thông như Toyota Vios Hyundai Accent hoặc Honda City chi phí thường dao động từ 1.800.000 đến 3.500.000 đồng tùy dung tích dầu và loại hộp số
• Với các dòng xe cao cấp như Mercedes BMW hoặc xe sử dụng hộp số CVT đời mới chi phí có thể nằm trong khoảng 3.500.000 đến 7.000.000 đồng phụ thuộc vào loại dầu và thiết bị thay thế

6. Tổng kết

Thay dầu hộp số tuần hoàn là một phương pháp tối ưu giúp làm sạch gần như toàn bộ lượng dầu cũ trong hệ thống truyền động, từ đó duy trì hiệu suất vận hành và kéo dài tuổi thọ cho xe. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng có thể áp dụng phương pháp này. Cần kiểm tra kỹ tình trạng hoạt động, mức độ xuống cấp của dầu và đảm bảo thao tác đúng kỹ thuật, đúng loại dầu để tránh gây hại ngược cho hộp số.

Tại VATS, chúng tôi sử dụng thiết bị thay dầu hộp số tuần hoàn hiện đại, kiểm soát áp suất và lưu lượng chính xác, giúp quy trình diễn ra an toàn và hiệu quả. Mọi thao tác đều được giám sát trực tiếp bởi kỹ thuật viên có hơn 20 năm kinh nghiệm, đảm bảo đúng kỹ thuật, đúng loại dầu và đúng chuẩn hãng xe.

VATS là đơn vị chuyên sửa chữa hộp số cho các dòng xe cao cấp như BMW, Mercedes, Audi… và cả các dòng xe phổ thông như Toyota, Hyundai, Mazda. Ngoài thay dầu hộp số, chúng tôi còn cung cấp dịch vụ sửa chữa ô tô khác như chẩn đoán lỗi, đại tu hộp số, xử lý các sự cố động cơ, hệ thống lái, khung gầm và điện điều khiển với đầy đủ thiết bị chuyên dụng đạt chuẩn.